Cap. II. Partitio historiæ in naturalem et civilem; ecclesiastica et literaria sub civili comprehensis: partitio historiæ naturalis, ex subjecto suo, in historiam generationum, præter-generationum, et artium, 120 125 Cap. III. Partitio historiæ naturalis secunda, ex usu et fine suo, in narrativam et inductivam ; quodque finis nobilissimus historiæ naturalis sit, ut ministret et in ordine sit ad condendam philosophiam; quem finem intuetur inductiva. Partitio historiæ generationum, in historiam cœlestium, historiam meteororum, historiam globi terræ et maris; historiam massarum sive collegiorum majorum, et historiam specierum sive collegiorum minorum, Cap. IV. Partitio historiæ civilis, in ecclesiasticam, literariam, et (quæ generis nomen retinet) civilem : quodque historia literaria desideretur: ejus conficiendæ præcepta, 127 Cap. V. De dignitate et difficultate historiæ civilis, 129 Cap. VI. Partitio prima historiæ civilis (specialis) in memorias, antiquitates, et historiam justam, Cap. VII. Partitio historiæ justæ, in chronica temporum, vitas personarum, et relationes actionum: earum partium explicatio, 130 132 Cap. VIII. Partitio historiæ temporum, in historiam universalem, et particularem. Utriusque commoda et incommoda, 137 Cap. IX. Partitio secunda historiæ temporum, in annales, et acta diurna, 138 Cap. X. Partitio secunda historiæ civilis (specialis) in meram et mixtam, 139 Cap. XI. Partitio historiæ ecclesiastica, in ecclesiasticam specialem, historiam ad prophetias, et historiam neme seos, 140 Cap. XII. De appendicibus historiæ, quæ circa verba hominum (quemadmodum historia ipsa circa facta) versantur: partitio earum in orationes, epistolas, et apophthegmata, 142 Cap. XIII. De secundo membro principali doctrinæ humanæ, nempe poësei. Partitio poëseos in narrativam, dramaticam, et parabolicam, 143 Exemplum primum philosophiæ, secundum fabulas antiquas, in naturalibus. De universo, secundum fabulam Panis, 147 Exemplum alterum philosophiæ, secundum parabolas antiquas, in politicis. De bello, secundum fabulam Persei, 157 Exemplum tertium, in moralibus. De cupiditate, secundum fabulam Dionysi, 162 LIB. III. Cap. I. Partitio scientiæ in theologiam et philosophiam. Partitio philosophiæ in doctrinas tres: de numine, de natura, de homine. Constitutio philosophiæ primæ, ut matris communis omnium, 167 172 174 Cap. II. De theologia naturali; et doctrina de angelis et spiritibus, quæ ejusdem est appendix, Cap. III. Partitio naturalis philosophiæ, in speculativam et operativam: quodque illæ duæ, et in intentione tractantis, et in corpore tractatus, segregari debeant, Cap. IV. Partitio doctrinæ speculativæ de natura, in physicam (specialem) et metaphysicam: quarum physica causam efficientem et materiam; metaphysica causam finalem et formam, inquirit. Partitio physica (specialis) in doctrinas de principiis rerum, de fabrica rerum sive de mundo, et de varietate rerum. Partitio doctrinæ de varietate rerum, in doctrinam de concretis, et doctrinam de abstractis. Partitio doctrinæ de concretis rejicitur ad easdem partitiones, quas suscipit historia naturalis. Partitio doctrinæ de abstractis, in doctrinam de schematismis materiæ, et doctrinam de motibus. Appendices duæ physicæ speculativa: problemata naturalia, placita antiquorum philosophorum. Partitio metaphysicæ, in doctrinam de formis, et doctrinam de causis finalibus, Cap. V. Partitio operativæ doctrinæ de natura, in mechanicam et magiam: quæ respondent partibus speculativæ : physica mechanica, metaphysicæ magia. Expurgatio vocabuli magiæ. Appendices ducæ operativa: inventarium opum humanarum, et catalogus polychrestorum, 175 198 Cap. VI. De magna philosophiæ naturalis, tam speculativæ quam operativa, appendice, mathematica: quodque inter Cap. I. Partitio doctrinæ de homine, in philosophiam hu- manitatis, et civilem. Partitio philosophiæ humanitatis, in doctrinam circa corpus hominis, et doctrinam circa animam hominis. Constitutio unius doctrinæ generalis de natura, sive de statu hominis. Partitio doctrinæ de statu hominis, in doctrinam de persona hominis, et de fœdere animi et corporis. Partitio doctrinæ de persona hominis, in doctrinam de miseriis hominis, et de prærogativis. Par- titio doctrinæ de fædere, in doctrinam de indicationibus, et de impressionibus. Assignatio physiognomiæ, et inter- pretationis somniorum naturalium, doctrinæ de indicati- Cap. II. Partitio doctrinæ circa corpus hominis, in medi- cinam, cosmeticam, athleticam, et voluptariam. Partitio medicinæ in officia tria: viz. in conservationem sanita- tis, curationem morborum, et prolongationem vitæ : quod- Cap. III. Partitio philosophiæ humanæ circa animam, in doctrinam de spiraculo, et doctrinam de anima sensibili, sive producta. Partitio secunda ejusdem philosophia, in doctrinam de substantia, et facultatibus animæ, et doctri- nam de usu et objectis facultatum. Appendices duæ doctrinæ de facultatibus animæ, doctrina de divinatione Cap. I. Partitio doctrinæ circa usum et objecta faculta- 243 Cap. II. Partitio inventiva, in inventivam artium, et argumentorum: quodque prior harum (quæ eminet) desideretur. Partitio inventivæ artium, in experientiam literatam, et organum novum. Delineatio experientiæ literata, 246 Cap. III. Partitio inventivæ argumentorum, in promptuariam et topicam. Partitio topicæ, in generalem et particularem. Exemplum topicæ particularis, in inquisitione de gravi et levi, 261 Cap. IV. Partitio artis judicandi, in judicium per inductionem, et per syllogismum: quorum prius aggregatur organo novo. Partitio prima judicii per syllogismum, in reductionem rectam et inversam. Partitio secunda ejus, in analyticam, et doctrinam de elenchis. Partitio doctrinæ de elenchis, in elenchos, sophismatum, elenchos hermeniæ, et elenchos imaginum sive idolorum. Partitio idolorum, in idola tribus, idola specus, et idola fori. Appendix artis judicandi, viz. de analogia demonstrationum pro natura subjecti, 268 Cap. V. Partitio artis retinendi sive retentiva, in doctrinam de adminiculis memoriæ, et doctrinam de memoria ipsa. Partitio doctrinæ de memoria ipsa, in prænotionem et emblema, 276 LIB. VI. Cap. I. Partitio traditiva, in doctrinam de organo sermonis, doctrinam de methodo sermonis, et doctrinam de illustratione sermonis. Partitio doctrinæ de organo sermonis, in doctrinam de notis rerum, de locutione, et de scriptione: quarum duæ posteriores grammaticam constituunt, ejusque partitiones sunt. Partitio doctrinæ de notis rerum, in hieroglyphica et characteres reales. Partitio secunda grammatica, in literariam et philosophantem. Aggregatio poëseos quoad metrum ad doctrinam de locutione. Aggregatio doctrinæ de ciphris ad doctrinam de scriptione, 279 i Cap. II. Doctrina de methodo sermonis constituitur ut pars traditivæ substantiva et principalis. Nomen ei inditur prudentia traditiva. Enumerantur methodi genera diversa, et subjunguntur eorum commoda et incommoda, 290 Cap. III. De fundamentis et officio doctrinæ de illustratione sermonis, sive rhetoricæ. Appendices tres rhetorica, quæ ad promptuariam tantummodo pertinent: colores boni et mali, tam simplicis quam comparati; antitheta rerum ; formulæ minores orationum, 297 Exempla colorum boni et mali, tam simplicis, quam compo siti, 1 302 Sophisma 1. Quod laudant homines et celebrant, bonum; quod vituperant et reprehendunt, malum, ibid. Elenchus, ibid. 2 Quod etiam ab inimicis laudatur, magnum bonum ; quod vero etiam ab amicis reprehenditur, magnum ma lum, ibid. Elenchus, 303 3 Cujus privatio bona, id ipsum malum; cujus privatio mala, id ipsum bonum, ibid. Elenchus, ibid. 4 Quod bono aut malo vicinum est, id ipsum itidem bonum aut malum: quod vero remotum est a bono, malum; quod a malo, bonum, 304 Elenchus, ibid. 5 Cui cæteræ partes, vel sectæ, secundas unanimiter deferunt (cum singulæ principatum sibi vendicent) melior reliquis videtur; nam primas quæque ex zelo videtur sumere, secundas autem ex vero et merito tribuere, 305 Elenchus, ibid. 6 Cujus excellentia vel exuperantia melior, id toto genere melius, ibid. Elenchus, ibid. 7 Quod rem integram servat, bonum; quod sine receptu est, malum; nam se recipere non posse, impotentiæ genus est; potentia autem bonum, 306 Elenchus, ibid. 8 Quod quis culpa sua contraxit, majus malum; quod ab externis imponitur, minus malum, 307 |