120

Cap. II. Partitio historia in naturalem et civilem ; eccle

siastica et literaria sub civili comprehensis : partitio historia naturalis, ex subjecto suo, in historiam generationum,

præter-generationum, et artium, Cap. III. Partitio historia naturalis secunda, ex usu et fine suo, in narrativam et inductivam ; quodque finis nobilissimus historia naturalis sit, ut ministret et in ordine sit ad condendam philosophiam ; quem finem intuetur inductiva. Partitio historia generationum, in historiam cce

. lestium, historiam meteororum, historiam globi terra et maris; historiam massarum sive collegiorum majorum, et

historiam specierum sive collegiorum minorum, 125 Cap. IV. Partitio historia civilis, in ecclesiasticam, litera

riam, et (quæ generis nomen retinet) civilem : quodque his

toria literaria desideretur : ejus conficienda præcepta, 127 Cap. V. De dignitate et difficultate historiæ civilis, 129 Cap. VI, Partitio prima historia civilis (specialis) in memorias, antiquitates, et historiam justam,

130 Cap. VII, Partitio historia justa, in chronica temporum,

vitas personarum, et relationes actionum : earum partium explicatio,

132 Cap. VIII. Partitio historia temporum, in historiam univer

salem, et particularem. Utriusque commoda et incommoda,

137 Cap. IX. Partitio secunda historiæ temporum, in annales, et acta diurna,

138 Cap. X. Partitio secunda historia civilis (specialis) in meram et mixtam,

139 Cap. XI. Partitio historia ecclesiasticæ, in ecclesiasticam

specialen, historiam ad prophetias, et historiam neme

seos, Cap. XII. De appendicibus historia, quæ circa verba ho

minum (quemadmodum historia ipsa circa facta) versantur: partitio earum in orationes, epistolas, et apophthegmata,

142 Cap. XIII. De secundo membro principali doctrina huma

næ, nempe poësei. Partitio poëseos in narrativam, dramalicam, et parabolicam,

143

140

Exemplum primum philosophiæ, secundum fabulas antiquas, in naturalibus. De universo, secundum fabulam Panis,

147 Exemplum alterum philosophiæ, secundum parabolas antiquas, in politicis. De bello, secundum fabulam Persei,

157 Exemplum tertium, in moralibus. De cupiditate, secundum fabulam Dionysi,

162

LIB. III.

Cap. I.

Partitio scientiæ in theologiam et philosophiam. Partitio philosophie in doctrinas tres : de numine, de natura, de homine.

Constitutio philosophiæ primæ, ut matris communis omnium,

167 Cap. II. De theologia naturali; et doctrina de angelis et spiritibus, quæ ejusdem est appendix,

172 Cap. III. Partitio naturalis philosophiæ, in speculativam et

. operativam: quodque illa dua, el in intentione tractantis, et in corpore tractatus, segregari debeant,

174 Cap. IV. Partitio doctrina speculativa de natura, in phy

sicam (specialem) et metaphysicam : quarum physica causam efficientem el materiam; metaphysica causam finalem et formam, inquirit. Partitio physicæ (specialis) in doctrinas de principiis rerum, de fabrica rerum sive de mundo, et de varietate rerum. Partitio doctrina de varietate rerum, in doctrinam de concretis, et doctrinam de abstractis. Partitio doctrina de concretis rejicitur ad easdem partitiones, quas suscipit historia naturalis. Partitio doctrinæ de abstractis, in doctrinam de schematismis materiæ, et doctrinam de motibus. Appendices duæ physicæ speculativa : problemata naturalia, placita antiquorum philosophorum. Partitio metaphysica, in doctrinam de formis, et doctrinam de causis finalibus,

175 Cap. V. Partitio operativa doctrine de natura, in mecha

nicam et magiam : quæ respondent partibus speculativæ : physicæ mechanica, metaphysica magia. Expurgatio vocabuli magia. Appendices duæ operativæ : inventarium орит humanarum, et catalogus polychrestorum, 198

Cap. VI. De magna philosophiæ naturalis, tam speculativæ

quam operativa, appendice, mathematica: quodque inter

appendices potius poni debet, quam inter scientias substan-

livas. Partitio mathematica in puram et mixtam, 203

LIB. IV.

Cap. I.

Partitio doctrina de homine, in philosophiam hu-

manitatis, et civilem. Partitio philosophiæ humanitatis,

in doctrinam circa corpus hominis, et doctrinam circa

animam hominis. Constitutio unius doctrina generalis de

natura, sive de statu hominis. Partitio doctrina de statu

hominis, in doctrinam de persona hominis, et de fædere

animi et corporis. Partitio doctrina de persona hominis,

in doctrinam de miseriis hominis, et de prærogativis. Par-

titio doctrina de fædere, in doctrinam de indicationibus,

et de impressionibus. Assignatio physiognomiæ, et inter-

pretationis somniorum naturalium, doctrina de indicati-

onibus,

206

Cap. II. Partilio doctrina circa corpus hominis, in medi-

cinam, cosmeticam, athleticam, et voluptariam. Partitio

medicina in officia tria : viz. in conservationem sanita-

tis, curationem morborum, et prolongationem vitæ : quod-

que pars postrema de prolongatione vita disjungi debeat

a duabus reliquis,

Cap. III. Partitio philosophiæ humana circa animam, in

doctrinam de spiraculo, et doctrinam de anima sensibili,

sive producta. Partitio secunda ejusdem philosophia, in

doctrinam de substantia, et facultatibus anima, et doctri-

nam de usu et objectis facultatum. Appendices duce

doctrina de facultatibus anima, doctrina de divinatione

naturali, et doctrina de fascinatione. Distributio facul-

talum anima sensibilis, in motum et sensum,

214

233

Lib. V.

Cap. I. Partitio doctrine circa usum et objecta faculta-

tum animæ humana, in logicam et ethicam. Partitio

243

logicæ, in artes inveniendi, judicandi, retinendi, el tra

dendi, Cap. II. Partitio inventiva, in inventivam artium, et ar

gumentorum : quodque prior harum (quæ eminet) desideretur. Partitio inventivæ artium, in experientiam literatam, et organum novum. Delineatio experientiæ literata,

246 Cap. III. Partitio inventive

Partitio inventive argumentorum, in promptuariam et topicam. Partitio topicæ, in generalem et particularem. Exemplum topicæ particularis, in inquisitione de gravi et levi,

261 Cap. IV. Partitio artis judicandi, in judicium per induc

tionem, et per syllogismum : quorum prius aggregatur organo novo.

Partitio prima judicii per syllogismum, in reductionem rectam et inversam. Partitio secunda ejus, in analyticam, et doctrinam de elenchis. Partitio doctrince de elenchis, in elenchos, sophismatum, elenchos hermenie, et elenchos imaginum sive idolorum. Partitio idolorum, in idola tribus, idola specus, et idola fori. Appendix artis judicandi, viz. de analogia demonstrationum pro natura subjecti,

268 Cap. V. Partitio artis retinendi sive retentiva, in doctri

nam de adminiculis memoriæ, et doctrinam de memoria ipsa. Partitio doctrina de memoria ipsa, in prænotionem et emblema,

276

LIB. VI.

Cap. I.

Partitio traditiva, in doctrinam de organo sermonis, doctrinam de methodo sermonis, et doctrinam de illustratione sermonis. Partitio doctrina de organo sermonis, in doctrinam de notis rerum, de locutione, et de scriptione : quarum duæ posteriores grammaticam constituunt, ejusque partitiones sunt.

Partitio doctrinæ de notis rerum, in hieroglyphica et characteres reales. Partitio secunda grammatica, in literariam et philosophantem. Aggregatio poëseos quoad metrum ad doctrinam de locutione. Aggregatio doctrina de ciphris ad doctrinam de scriptione,

279

Cap. II. Doctrina de methodo sermonis constituitur ut pars

traditiva substantiva et principalis. Nomen ei inditur prudentia traditiva. Enumerantur methodi genera di

versa, et subjunguntur eorum commoda et incommoda, 290 Cap. III. De fundamentis et officio doctrine de illustra

tione sermonis, sive rhetorica. Appendices tres rhetorica, quæ ad promptuariam tantummodo pertinent : colores boni et mali, tam simplicis quam comparati ; antitheta rerum ; formula minores orationum,

297 Exempla colorum boni et mali, tam simplicis, quam compositi,

302 Sophisma 1. Quod laudant homines et celebrant, bonum; quod vituperant et reprehendunt, malum,

ibid. Elenchus,

ibid. 2 Quod etiam ab inimicis laudatur, magnum bonum ;

quod vero etiam ab amicis reprehenditur, magnum malum,

ibid. Elenchus,

303 3 Cujus privatio bona, id ipsum malum ; cujus privatio mala, id ipsum bonum,

ibid. Elenchus,

ibid. 4 Quod bono aut malo vicinum est, id ipsum itidem bo

num aut malum : quod vero remotum est a bono, ma

lum ; quod a malo, bonum, Elenchus,

ibid. 5 Cui cæteræ partes, vel sectæ, secundas unanimiter de

ferunt (cum singulæ principatum sibi vendicent) melior reliquis videtur; nam primas quæque ex zelo videtur

sumere, secundas autem ex vero et merito tribuere, 305 Elenchus,

ibid. 6 Cujus excellentia vel exuperantia melior, id toto genere melius,

ibid. Elenchus,

ibid. 7 Quod rem integram servat, bonum; quod sine receptu

est, malum; nam se recipere non posse, impotentiæ genus est; potentia autem bonum,

306 Elenchus,

ibid. 8 Quod quis culpa sua contraxit, majus malum; quod ab externis imponitur, minus malum,

307

304