Page images
PDF
EPUB

403

407

Explicatio, Præcepta de ambitu vitæ, Cap. III. Partitiones doctrina de imperio sive republica omittuntur: tantum aditus fit ad desiderata duo: doctrinam de proferendis finibus imperii, et doctrinam de justitia universali, sive de fontibus juris: exempla utri

usque

427

LIB. IX.

Cap. I. Partitiones theologia inspiratæ omittuntur: tantum aditus fit ad desiderata tria: doctrinam de legitimo usu rationis humanæ in divinis, doctrinam de gradibus unitatis in civitate Dei, et emanationes Scripturarum, 465 Novus orbis scientiarum, sive desiderata,

475

NOBILISSIMI AUCTORIS

VITA.

manæ MDLX.

FRANCISCUS BACONUS, seculi et gentis suæ decus, ornator, et ornamentum literarum, natus est in palatio Eboracensi, infra plateam dictam Le Strand, juxta Londinum, xxII° Januarii, anuo salutis huPatrem habuit illustrem illum Elizabethæ reginæ consiliarium, regni ejus (dum ipse vixit) columen alterum, dominum Nicolaum Baconum, equitem auratum, magni sigilli Angliæ custodem, heroëm perspectæ prudentiæ, judicii, moderationis, et integritatis; matrem, Annam Cocam, Antonii Coci, equitis itidem aurati (qui eruditioni Edwardi sexti Angliæ regis præfuit) e filiabus unam; fœminam lectissimam, tam pietate et virtute, quam doctrina, præpollentem; necnon Græcæ, et Romanæ linguæ peritia non mediocriter, pro sexu muliebri, imbutam. His ortus parentibus, in qualem prolem evasurus esset, etiam tum facile conjicere licuit; cui nulla, vel a natura, vel ab educatione, adjumenta defuere.

Annos pueritiæ teneriores non sine eximiis præcellentiæ speciminibus transegit; qua ætate, ea indole

[blocks in formation]

et ingenii acumine præditus fuit, ut spem magnam injecerint profundæ illius et universalis apprehensionis, qua postea inclaruerit, et in notitiam procerum complurium, aliorumque, tam dignitate quam officiis eminentium virorum, induxerint; ante omnes autem reginæ ipsius, cui (ut a fide dignis accepi) cum eo colloqui, et quæstionibus difficilioribus tentare, sæpiuscule volupe fuit: ille autem tanta gravitate et judicii maturitate, supra ætatem, se expedire valebat, ut regina eum dominum custodem sigilli minorem appellare solita sit. Interroganti, Quot annos natus esset? ingeniose, etiam puer adhuc, respondit, Se regimine ejus felici duobus annis juniorem fuisse.

Etate academicæ literaturæ pro more idonea, vel potius paulo maturius, in album collegii Sanctæ et individuæ Trinitatis Cantabrigiæ, patris jussu, relatus est, sub tutela reverendissimi viri, domini Joannis Whitgifti, sacræ theologiæ doctoris, eo tempore collegii illius præfecti, postea autem percelebris archiepiscopi Cantuariensis, præsulis magnitudinis primæ, sanctitate, doctrina, patientia, et humilitate fulgentissimi; sub quo in artibus et studiis liberalibus, præ aliis contemporaneis suis, mirifice profecisse deprehensus est. Dum adhuc in academia studiis incubuit, tantum non sexdecim annos ætatis nato (prout dominationi suæ mihi seorsum impertire placuit) philosophia Aristotelica primum insipida visa fuit; non propter vilipendium auctoris, quem summis semper laudibus evehere in more habuit, sed propter inefficacitatem vitæ ; ejusmodi nimirum cum esset hæc philosophia (sicut dominationi suæ sæpius inculcare visum est), quæ ad disputationes et contentiones solummodo nata, ad productionem autem operum pro vitæ humanæ commodis sterilis omnino fuerit. In qua mente ad extremum usque spiritum perstitit.

Postquam artium liberalium encyclopædiam emensus fuerat, operæ pretium patri visum est eum ad artes politicas effingere atque formare: cujus rei gratia, in Galliam in comitatu Amicii Powletti, equestris dig

nitatis viri, ad regem Galliæ eo tempore legati ordinarii designati, mittendum curavit. A quo non ita multo post idoneus habitus est qui in Angliam ad nuncium aliquem reginæ perferendum remitteretur. Quo quidem negotio perfunctus, non sine gratiis a regina redditis, in Galliam secundo remeavit; eo consilio, ut non nisi post annos aliquot exactos Angliam denuo inviseret. Dum in Galliis peregrinatus est, pater ejus, dominus custos magui sigilli, diem suum obiit; relicta (sicut a quibusdam ejus rei gnaris accepi) satis ampla nummorum vi, ad id congesta, ut latifundia aliqua in usum hujusce filii sui natu minimi coëmeret et compararet; qui solus sine patrimonio post obitum patris remansit: et quamvis in bonis paternis, in affectu tamen paterno, non infimum locum tenuit. Verum cum ejusmodi terrarum coëmptio, superstite adhuc patre, designata tantum et non perimpleta fuerit, non plus ei cessit, quam pro rata pecuniæ inter quinque fratres distribuendæ. Quod in causa fuit, ut fortuna aliquantulum dura, ætate juniore, usus sit. Neque enim præclarum illud et peramœnum prædium Gorhamburiense, nisi multis postea annis, adeptus est; per mortem scilicet carissimi fratris sui germani, Antonii Baconi, magni nominis viri, et in aulis principum externorum versatissimi, celsitudine quidem ingenii paris, sed in artium liberalium scientia fratri concedentis; inter quos magna necessitudo intervenerat : siquidem qui, præter eandem paternam originem, unius matris nexu arctius conjungerentur.

Reverso e Galliis, de genere vitæ statuendum fuit. Itaque juris Angliæ municipalis studio et professioni se addixit. In qua sparta ornanda eximios brevi progressus fecit, licet (ut ipsius verbis utar) peritiam illam, tanquam accessoriam, sive subsidiariam, non tanquam principalem, amplexus sit. Varios tractatus circa hoc argumentum a principio emisit. In quibus, quamvis ab aliquibus professionis illius coryphæis mole et casuum numero forte superetur; pon

dere tamen, et fundamentorum, ac mysteriorum juris scientia, nemini cessit. Nondum tyrocinium in lege egressus, a regina in consilium suum doctum extraordinarium adscitus est; gratiam (uti accepi) vix cuiquam antea indultam. Sedem sibi delegit, studiis suis et officio advocati commodam, inter honorabilem societatem hospitii Greiensis: in cujus societatis numerum sese adscripsit; ubi elegans illud ædificium sive structuram erexit, quæ hodie baronis Baconi nomine innotescit; quam per vices maximam partem vitæ (paucis solummodo annis exemptis) usque in diem mortis incoluit. In qua societate ea demum suavitate, comitate, et animi generositate usus est, ut magnum exinde amorem et reverentiam ab hospitii illius senioribus et alumnis sibi conciliaverit.

Quamvis autem legis consultorum professioni pro vitæ et convictus sui exigentia astrictus esset, animo tamen et affectu in artes politicas et officia status magis propendebat; quibus sane, si majestati tunc augustæ placuisset, cum primis habilis fuit. Etate adhuc integra, in numerum eorum, qui rebus nobilis illius sed infelicis herois, comitis Essexiæ, studebant, se adscripsit; cui, tanquam intimus et fidissimus consultor, omnibus viribus inservivit, et in id incubuit, ut tuta tantum et honorifica monita animo ejus instillaret: donec ad extremum comes ille, temerariorum quorundam et furiosorum hominum consiliis aures præbens, in exitium se præcipitaverit.

Natalibus atque ingenuis animi sui dotibus hoc debuit, ut facilior ei et liberior ante reliquos professionis ejusdem aditus pateret ad aulam principis, adeoque in conspectum reginæ ipsius; quæ sermones cum eo seorsum et summa cum facilitate miscere (quoties commodum erat) non aspernata est, non solum circa professionis ejus res et materias juridicas, sed etiam circa ardua negotia status regni; cujus responsis de tempore in tempus libentissime acquievit. Veruntamen quamvis benignitate vultus sui eum abunde refocillaverit, nunquam tamen refocillavit benignitate

« PreviousContinue »